Willa Czerwony Dwór

Końcem listopada sala warsztatowa w Czerwonym Dworze zamieniła się w pracownię pełną kolorów i tradycji, a to za sprawą warsztatów z wyszywania na suknie, prowadzonych przez Annę Nędzę-Kubiniec.   Zajęcia przebiegły w niezwykle inspirującej, pełnej ciepła i kreatywności atmosferze.   Serdecznie dziękujemy Pani Ani za podzielenie się praktyczną wiedzą i techniką haftu oraz ogromną pasją do podhalańskich tradycji, a wszystkim uczestnikom – za obecność, zaangażowanie oraz ciepłą atmosferę podczas warsztatów. Bądźcie z nami na bieżąco - już wkrótce kolejne spotkania z rękodziełem góralskim w Czerwonym Dworze!    

20 listopada minie 100 lat od śmierci Stefana Żeromskiego, prozaika, publicysty, dramaturga, pierwszego prezesa PEN-Clubu. Czterokrotnie nominowanego do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, Kawalera Orderu Orła Białego, związanego przez wiele lat z Zakopanem. W latach 1918-1919 ten wybitny prozaik był mieszkańcem willi Czerwony Dwór. Podczas listopadowego Wieczoru w Czerwonym Dworze Lesław Dall przypomniał działalność literacką i społeczną, duchowego autorytetu polskiej inteligencji, który wierzył w znaczenie literatury polskiej, w szczególne posłannictwo i w jego odpowiedzialność za kształtowanie losu narodu i Ojczyzny. Bogatej twórczości literackiej pisarza, kształtującego sumienie wielu pokoleń Polaków towarzyszyła równie intensywna działalność niepodległościowa i patriotyczna – jak czytamy w uchwale Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 lipca 2024, uchwalającej rok 2025 rokiem Stefana Żeromskiego. Lesław Dall, nawiązując do rocznicy śmierci pisarza, zwrócił uwagę na okoliczności zgonu i pochówku pisarza, oraz związane z tymi faktami kontrowersje i zawirowania. Publiczność zgromadzona na spotkaniu zapoznała się również niektórymi aspektami życia twórcy, zwłaszcza dotyczącymi patriotycznej i samorządowej jego działalności u zarania świeżo odzyskiwanej niepodległości. Przybliżone zostały również różne miejsca, z którym związany był Stefan Żeromski oraz te które współcześnie kultywują pamięć jego osoby i twórczości. Poruszony został również temat funkcjonowania Stefana Żeromskiego w przestrzeni publicznej naszego miasta oraz to, w jaki sposób Zakopane upamiętnia głowę pierwszego niepodległego kawałka Rzeczpospolitej, który zrządzeniem historii jest tym samym, w którym współcześnie żyjemy. Klimatyczna opowieść ilustrowana była bogato zdjęciami i dokumentami pozwalając nam przypomnieć sobie zakopane sprzed dekad. Nadmienić należy, że prelegent – Lesław Dall – to wybitny zakopiański historyk i regionalista, wieloletni nauczyciel historii w zakopiańskich szkołach, kierownik Muzeum Karola Szymanowskiego w willi Atma w Zakopanem, działacz Związku Harcerstwa Polskiego, a od 1995 roku prezes Stowarzyszenia Muzeum Harcerskie im. Olgi i Andrzeja Małkowskich w Zakopanem. Autor licznych książek i opracowań, m.in. Józef Piłsudski w Zakopanem w latach 1901-1922, Harcerstwo zakopiańskie w latach 1913-1945 oraz ostatniej książki Spiszacy odznaczeni Krzyżami i Medalami Niepodległości. Słownik biograficzny. Laureat Nagrody Burmistrza Zakopane w roku 2021. W spotkaniu uczestniczyli m.in. Joanna Staszak – naczelnik wydziału kultury i komunikacji społecznej UM Zakopane oraz ks. infułat Stanisław Olszówka – Honorowy Obywatel Zakopanego.   Autor: Małgorzata Wnuk Zdjęcia: Maciej Jonek    

Październikowy wieczór w Czerwonym Dworze przyciągnął miłośników Tatr, przewodników oraz wielbicieli Apoloniusza Rajwy. Legendarny przewodnik tatrzański od 1967 roku,  taternik jaskiniowy od 1962 roku i speleolog,ratownik górski, z wykształcenia geograf, który ukochał Zakopane i mieszka w naszym mieście od 1947 roku opowiedział 150 letnią historię przewodnictwa tatrzańskiego ilustrując barwną opowieść historycznymi zdjęciami i skrzącymi się humorem anegdotami. Pierwsze wejścia na tatrzańskie szczyty datowane są na XVII wiek głównie od strony węgierskiej (dziś słowackiej). Za pierwszego zdobywcę Tatr-Polaka uważany jest Stanisław Staszic, zaś za pierwszą polską turystkę uważa się Marię Steczkowską, która napisała przewodnik wydany w 1858 roku. Za odkrywcę Tatr uważany jest jednak dr Tytus Chałubiński, który Tatry po raz pierwszy zobaczył w 1848 roku i od 1873 roku bywał już w Zakopanem i Tatrach co roku. Te i wiele innych ciekawostek niczym powieść sensacyjną przedstawił wyjątkowy gość, autor wielu artykułów, przewodników oraz książki zatytułowanej Mój Everest. W spotkaniu uczestniczyła m.in. Joanna Staszak, naczelnik wydziału kultury i komunikacji społecznej UM Zakopane.    Autor: Małgorzata Wnuk Zdjęcia: Maciej Jonek    

W Centrum Kultury Rodzimej w willi Czerwony Dwór odbyła się uroczysta gala ogłoszenia wyników i wręczenia nagród w odbywającym się co dwa lata konkursie malarstwa na szkle i rzeźby w drewnie, obecnie noszącego imię Eweliny Pęksowej (1923 - 2015), najbardziej znanej zakopiańskiej malarki na szkle, znakomitej ambasadorki malarstwa na szkle w Polsce, ale także zagranicą. To czwarta już edycja konkursu zatytułowanego w bieżącej edycji Macierzyństwo. Poprzednie konkursy zatytułowane były: Madonny Podhalańskie, Oblicza Frasobliwego, Rodzina. Wszystkie miały na celu nie tylko pobudzenie inwencji twórczej, popularyzację tradycyjnych technik jakimi są malarstwo na szkle i rzeźba w drewnie, ale zwrócenie uwagi na tradycyjne wartości chrześcijańskie. Należy sądzić, że w dużej mierze ten cel został osiągnięty. Ideą tegorocznego konkursu było zarówno pobudzenie inwencji twórczej jak i rozszerzenie współpracy z twórcami nieprofesjonalnymi a także, w zakresie tematyki popularyzacja tradycyjnego modelu rodziny, tradycji chrześcijańskich przedstawień Matki Boskiej z Dzieciątkiem, kobiety – matki obecnej w tradycji ludowej ze wszystkimi aspektami macierzyństwa. W konkursie wzięło udział 79 osób. W kategorii rzeźba w drewnie 16 osób przedstawiło 25 rzeźb, zaś 63 osoby przygotowały 95 obrazów na szkle. Zgodnie z regulaminem każdy w autorów mógł zaprezentować dwie prace. Oceniano je indywidualnie, chociaż w wielu przypadkach koniecznością była wspólna ocena; prace uzupełniały się, tworzyły spójną opowieść. Tegoroczny konkurs przyniósł wiele nagród i wyróżnień co świadczy o wysokim poziomie przedstawionych prac a zarazem o niezwykłe różnorodności propozycji artystycznych. Jury w składzie: 1. Przewodnicząca: Anna Kozak (Muzeum Tatrzańskie im. dr Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem) 2. Alicja Mironiuk - Nikolska (Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie) 3. Barbara Rosiek (Muzeum Miejskie w Żywcu) 4. Monika Golonka-Czajkowska (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie) 5. Marek Król-Józaga (Dyrektor Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem) 6. Sekretarz: dr Małgorzata Wonuczka - Wnuk (Centrum Kultury Rodzimej w willi Czerwony Dwór w Zakopanem) Przyznało następujące nagrody i wyróżnienia:   W kategorii rzeźby i płaskorzeźby:   I nagroda Janusz Drapała – „Bardzo cię kocham Mamusiu”   II nagroda ex aequo Bogumiła Leśniak „Macierzyństwo – drzewo matek” Marcela Janecka „Rozdział od pierwszego tchnienia po wspólną drogę w przyszłość, pisane ciszą , światłem i miłością”   III nagroda Grzegorz Szopiński „Niewiasta w ciąży”   Ponadto Jury przyznało sześć wyróżnień:   Czesław Kubik „Ucieczka do Egiptu” Paweł Kasprzyk „Wakacje z mamą” Bartłomiej Dziedzic „ Matka Boska Jasnogórska” Kazimierz Kozak „Troskliwa matka” Bronisław Mieszczak „ Macierzyństwo” Zdzisław Kozłowski „Maria Zielna”   W kategorii malarstwa na szkle:   I nagroda Bożena Świerk „Świętość macierzyństwa”   II nagroda Marta Walczak Stasiowska „Macierzyńska codzienność”   III nagroda ex aequo Zofia Fortecka „Matusia górali tatrzańskich” Lucyna Tkaczyk „Drzewo życia”   Ponadto Jury przyznało siedem wyróżnień I stopnia Anna Liscar „Madonna adorująca Śpiące Dzieciątko Jezus” i „Pieta na motywach drzeworytu” Agata Domińska „Święta Anna Samotrzecia” Krzysztof Granat, „Matka Boska Leśna” Maria Gąsienica Gładczan „Macierzyństwo Bogarodzica” Anna Drabik „Matka Boża – Opiekunka” Aniela Stanek „Najlepsza z matek” Paulina Filak „Matka Boska z Dzieciątkiem”   Ponadto Jury przyznało osiem wyróżnień II stopnia Zbigniew Micherdziński „Matka Boska z Dzieciątkiem malują motyle” Krzysztof Karasek „Macierzyństwo II” Katarzyna Janik „Matka Boska Karmiąca” Joanna Józaga Lewińska „Spokojny sen” Barbara Józefowicz „ Synku, gwiazd sięgaj” Anna Buńda Dorula „Święta Anna Samotrzeć” „Macierzyństwo” Lilianna Pleńkowska „Macierzyństwo I” Michał Ptak „Gęsiarka, akt drugi”   Komisja konkursowa wysoko oceniła poziom artystyczny przygotowanych na konkurs prac i stwierdza, że artyści licznie odpowiedzieli na ogłoszony konkurs. Pojawili się również malarze i rzeźbiarze z kolejnych, nieobecnych dotąd na konkursie, regionów Polski. Opowieści o macierzyństwie znajdziemy w literaturze, sztuce i tradycji. Z tematem macierzyństwa spotykamy się w religiach i życiu codziennym; w sacrum i profanum. Są historie oficjalne i intymne, osobiste, często głęboko skrywane. Radosne i tragiczne. Wszechobecne. Jury stwierdziło, że tradycyjnej ikonografii towarzyszy indywidualne podejście do zaproponowanego tematu. Jury stwierdziło, że tradycyjnej ikonografii towarzyszy indywidualne podejście do zaproponowanego tematu. Zapewne każdy widz dostrzeże w prezentowanych na wystawie pokonkursowej pracach coś innego, nowego, własnego. Zawsze temu oglądowi powinna towarzyszyć duma, że wokół żyje tak liczne grono osób wrażliwych na sztukę, zakochanych w tradycji regionu i twórczo ją interpretujących. To wielka wartość. Podziękowania za wsparcie należą się Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego za dofinansowanie projektu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury „Etnopolska 2025”. Nagrody, wyróżnienia i dyplomy wręczali Iwona Grzebyk-Dulak – zastępca burmistrza miasta Zakopane, Anna Kozak – przewodnicząca Jury, Izabela Szlachetka-Lelek – przewodnicząca komisji rodziny i spraw społecznych, prof. Jerzy Jędrysiak – przewodniczący komisji kultury oraz Karol Konarski – radny Rady Miasta Zakopane. Galę uświetniła muzyka w składzie: Andrzej Karpiel- Replon, Szymon Tylka i Tadeusz Gocał.   Autor: Małgorzata Wnuk Zdjęcia: Maciej Jonek