Willa Czerwony Dwór

Kolejny Wieczór w Czerwonym Dworze zatytułowany „Wszystkie ogrody życia Anieli Gut-Stapińskiej” poświęcony był postaci poetki i pisarki Anieli Gut-Stapińskiej, a odbył się z okazji 70. rocznicy jej śmierci. Wieczór pełen był wzruszeń i rozważań o postaci góralki, która choć ukończyła jedynie cztery klasy szkoły powszechnej (bo więcej w Poroninie w tym czasie nie było) to przecież odcisnęła swój ślad w kulturze Podhala. Profesor dr. hab. Anna Mlekodaj, zajmująca się od wielu lat literaturą gwarową Podtatrza, autorka wielu książek i artykułów w pełnej pasji opowieści przedstawiła wszystkie „ogrody życia” tej nietuzinkowej kobiety, to ogrody słowa, teatru i ogród epicki. Aniela Gut-Stapińska pisała bowiem wiersze, sztuki teatralne, na deskach scen w Polsce wystawiała m.in. wesele góralskie, pisała też baśnie, legendy, humoreski, zabawne felietony, narracje stylizowane na monologi, czy też narracje refleksyjne, nasycone treściami humanistycznymi. Była szczególnie aktywna w okresie międzywojennym. Polska dzieje się między nami” powiedziała prof. Anna Mlekodaj podczas Wieczoru w Czerwonym Dworze poświęconemu Anieli Gut-Stapińskiej. Dzięki pani profesor Annie Mlekodaj Polska dzieje się także w przestrzeni Czerwonego Dworu. mw  zdjęcia: Maciej Jonek 

Jesień w Centrum Kultury Rodzimej w willi Czerwony Dwór upłynęła pod znakiem inspirujących zajęć warsztatowych. Jednymi z nich były warsztaty malowania na szkle. Ich uczestnicy – zarówno dzieci jak i dorośli mieli okazję zapoznać się z technikami tej tradycyjnej na Podhalu sztuki pod czujnym okiem prowadzącej warsztaty – Marty Walczak-Stasiowskiej Zajęcia przebiegały w twórczej atmosferze. W efekcie powstały piękne, kolorowe i kreatywne dzieła.   Dziękujemy wszystkim za udział w warsztatach i zachęcamy do śledzenia naszych mediów społecznościowych, aby być na bieżąco z wydarzeniami w willi Czerwony Dwór, a tych na pewno nie zabraknie!  

W Centrum Kultury Rodzimej w willi Czerwony Dwór odbyła się promocja kolejnego albumu „Zakopiańskie malarstwo na szkle”. Tym razem prezentowana jest witrochromia trojga rodzeństwa: Stanisławy Czech-Walczakowej, Janiny Czech-Kapłanoweji Bronisława Czecha. To piąty już album o zakopiańskiej witrochromii stanowiący dokumentację tej pięknej i wyjątkowo trudnej dziedziny sztuki stanowiący także uzupełnienie istniejącej luki badawczej. W spotkaniu uczestniczyła autorka tekstu do albumu dr hab. Monika Golonka-Czajkowska profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, która opowiadała o przeprowadzonych badaniach. Malarstwo na szkle utalentowanej trójki rodzeństwa Czechów zasługuje na uwagę z co najmniej kilku powodów. W kontekście rozwoju tej dziedziny twórczości na Podhalu, w klarowny sposób pokazuje zasadniczą zmianę estetyczną, która dokonała się w podejściu do szkła jako tworzywa artystycznego na przestrzeni kilkudziesięciu lat, począwszy od okresu międzywojnia aż po lata 80. XX wieku. O ile obrazy Bronisława Czecha są wyraźnie zakotwiczone w konwencjach estetycznych, typowych dla malarstwa, uprawianego przed II wojną światową przez artystów zafascynowanych Tatrami i kulturą górali podhalańskich, o tyle prace Stanisławy Czech-Walczakowej należą już do zupełnie innej epoki w dziejach polskiej kultury artystycznej. Początek tego drugiego okresu przypada bowiem na schyłek lat 40. XX., gdy w powojennej Polsce zaczyna intensywnie rozwijać się nowy nurt twórczości plastycznej, zwany współczesną sztuką ludową, a jej integralną częścią stanie się wkrótce podtatrzańskie malarstwo na szkle z Zakopanem jako jego centrum.Przejście to widać bardzo dobrze zwłaszcza w pracach Janiny Czech-Kapłanowej, której obrazy sytuują się wyraźne na styku tych dwóch epok. Obrazy rodzeństwa Czechów można potraktować również jako odbite w szkle ślady, dokumentujące różne, nierzadko bardzo trudne koleje ich losu. Dla Bronisława malowanie na szkle, uprawiane niegdyś jako zajęcie dodatkowe, po uwięzieniu w KL Auschwitz warunkowało jego codzienną egzystencję w obozowym piekle. Dla Stanisławy jako twórczyni ludowej tworzenie obrazów było wybranym świadomie zawodem, ale też zajęciem, z którego do końca czerpała dużo przyjemności i satysfakcji. Z kolei Janina traktowała kopiowanie dzieł zmarłego brata za swój siostrzany obowiązek, a malowanie na szkle uznawała za część rodzinnego dziedzictwa, o które należy dbać i je kultywować. Prezentowane w albumie obrazy pochodzą z kolekcji prywatnych, ich fotografie wykonał Paweł Murzyn. Nader ważną część albumu stanowią fotografie dzieł Bronisława Czecha udostępnione przez Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau. Legendarny sportowiec tworzył bowiem nawet podczas swego pobytu w KL Auschwitz, gdzie zmarł w 1944 roku. Publikacja ukazała się w językach polskim, angielskim, niemieckim i rosyjskim i została dofinansowana ze środków MKiDN pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Jako pierwszy album otrzymał Jacek Kapłan, syn Janiny Czech-Kapłanowej. Spotkanie uświetniła muzyka w składzie Adam Karpiel, Tadeusz Gocał i Grzegorz Bochnak.  Tekst: Małgorzata Wnuk, zdjęcia: Maciej Jonek 

Podhalańskie szale i chusty odróżniają się od ich odpowiedników w innych regionach Europy i świata ręcznie przyprawianymi strzępkami. Centrum Kultury Rodzimej w willi Czerwony Dwór miało przyjemność zorganizować i gościć w swoich przestrzeniach warsztaty z tej rękodzielniczej sztuki, wymagającej ogromnej precyzji, a przede wszystkim cierpliwości. Październikowym spotkaniom, prowadzonym przez Danutę Klimecką towarzyszyła atmosfera pełna twórczej energii, rozmów, integracji oraz wymiany doświadczeń. W ich efekcie powstały przepiękne i jedyne w swoim rodzaju chusty ozdobione regionalnymi wzorami. Dziękujemy uczestniczkom za udział w zajęciach i już teraz zapraszamy na następne wydarzenia i warsztaty!