Opowieści o macierzyństwie znajdziemy w literaturze, sztuce i tradycji. Z tematem macierzyństwa spotykamy się w religiach i życiu codziennym; w sacrum i profanum. Są historie oficjalne i intymne, osobiste, często głęboko skrywane. Radosne i tragiczne. Wszechobecne. Macierzyństwo jest także tematem przewodnim IV edycji ogólnopolskiego konkursu na malarstwo na szkle i rzeźbę w drewnie ogłoszonego przez Centrum Kultury Rodzimej w willi Czerwony Dwór w Zakopanem.
Konkurs nosi imię Eweliny Pęksowej (1923 - 2015) najbardziej znanej zakopiańskiej malarki na szkle, znakomitej ambasadorki malarstwa na szkle w Polsce, ale także zagranicą. Najważniejszą zaletą jest otwarta formuła konkursu. Jedynym wyłączeniem jest posiadanie wyższego wykształcenia artystycznego oraz członkostwo w Związku Artystów Plastyków. Nie ma ograniczenia do „ludowego” charakteru twórczości, co zachęca wszystkich realizujących się w pracy artystycznej. Nie ma także ograniczenia terytorialnego. Do konkursu zgłosili się w przeważającej części mieszkańcy regionu Podhala, ale odnotowano także uczestników z innych części Polski; nawet z północy kraju. W kolejnych edycjach uczestniczy coraz więcej artystek i artystów. Ideą tegorocznego konkursu było pobudzenie inwencji twórczej oraz rozszerzenie współpracy z twórcami nieprofesjonalnymi a w zakresie tematyki popularyzacja tradycyjnego modelu rodziny, tradycji chrześcijańskich przedstawień Matki Boskiej z Dzieciątkiem, kobiety – matki obecnej w tradycji ludowej ze wszystkimi aspektami macierzyństwa. W konkursie wzięło udział 79 osób. W kategorii rzeźba w drewnie 16 osób przedstawiło 25 rzeźb, zaś 63 osoby przygotowały 95 obrazów. Zgodnie z regulaminem każdy w autorów mógł zaprezentować dwie prace. Oceniano je indywidualnie, chociaż w wielu przypadkach koniecznością była wspólna ocena; prace uzupełniały się, tworzyły spójną opowieść.
Tegoroczny konkurs przyniósł wiele nagród i wyróżnień co świadczy o wysokim poziomie przedstawionych prac a zarazem o niezwykłe różnorodności propozycji artystycznych.
Jury w składzie:
1. Przewodnicząca: Anna Kozak (Muzeum Tatrzańskie im. dr Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem)
2. Alicja Mironiuk - Nikolska (Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie)
3. Barbara Rosiek (Muzeum Miejskie w Żywcu)
4. Monika Golonka-Czajkowska (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie)
5. Marek Król-Józaga (Dyrektor Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem)
6. Sekretarz: dr Małgorzata Wonuczka - Wnuk (Centrum Kultury Rodzimej w willi Czerwony Dwór w Zakopanem)
przyznało następujące nagrody i wyróżnienia:
w kategorii rzeźby w drewnie i płaskorzeźby:
I nagroda: Janusz Drapała – „Bardzo cię kocham Mamusiu”
II nagroda: Bogumiła Leśniak „Macierzyństwo – drzewo matek” i Marcela Janecka „Rozdział od pierwszego tchnienia po wspólną drogę w przyszłość, pisane ciszą , światłem i miłością” (ex aequo)
III nagroda: Grzegorz Szopiński „Niewiasta w ciąży”
Ponadto Jury przyznało sześć wyróżnień:
Czesław Kubik „Ucieczka do Egiptu”
Paweł Kasprzyk „Wakacje z mamą”
Bartłomiej Dziedzic „ Matka Boska Jasnogórska”
Kazimierz Kozak „Troskliwa matka”
Bronisław Mieszczak „ Macierzyństwo”
Zdzisław Kozłowski „Maria Zielna”
Nagrodzeni w kategorii malarstwa na szkle:
I nagroda: Bożena Świerk – „Świętość macierzyństwa”
II nagroda: Marta Walczak Stasiowska „Macierzyńska codzienność”
III nagroda: Zofia Fortecka „Matusia górali tatrzańskich” i Lucyna Tkaczyk „Drzewo życia” (ex aequo)
Ponadto Jury przyznało siedem wyróżnień I stopnia
Anna Liscar „Madonna adorująca Śpiące Dzieciątko Jezus” i „Pieta na motywach drzeworytu”
Agata Domińska „Święta Anna Samotrzecia”
Krzysztof Granat, „Matka Boska Leśna”
Maria Gąsienica Gładczan „Macierzyństwo Bogarodzica”
Anna Drabik „Matka Boża – Opiekunka”
Aniela Stanek „Najlepsza z matek”
Paulina Filak „Matka Boska z Dzieciątkiem”
Ponadto Jury przyznało osiem wyróżnień II stopnia
Zbigniew Micherdziński „Matka Boska z Dzieciątkiem malują motyle”
Krzysztof Karasek „Macierzyństwo II”
Katarzyna Janik „Matka Boska Karmiąca”
Joanna Józaga Lewińska „Spokojny sen”
Barbara Józefowicz „ Synku, gwiazd sięgaj”
Anna Buńda Dorula „Święta Anna Samotrzeć” „Macierzyństwo”
Lilianna Pleńkowska „Macierzyństwo I”
Michał Ptak „Gęsiarka, akt drugi”
Zapewne każdy widz dostrzeże w prezentowanych na wystawie pokonkursowej pracach coś innego, nowego, własnego. Zawsze temu oglądowi powinna towarzyszyć duma, że wokół żyje tak liczne grono osób wrażliwych na sztukę, zakochanych w tradycji regionu i twórczo ją interpretujących. To wielka wartość.
Ogólnopolski Konkurs malarstwa na szkle i rzeźby w drewnie im. Eweliny Pęksowej "Macierzyństwo" zostały dofinansowane ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury „Etnopolska 2025”.
Wystawę pokonkursową pn. „Macierzyństwo” można oglądać w Centrum Kultury Rodzimej w willi Czerwony Dwór od 6 października 2025r. do 17 stycznia 2026r. od poniedziałku do soboty (z wyłączeniem środy), w godzinach 10:00–17:00 w Willi Czerwony
Dwór przy ul. Kasprusie 27 w Zakopanem. Wstęp na wystawę jest bezpłatny.
Bardzo dobra
Legenda
