20 listopada minie 100 lat od śmierci Stefana Żeromskiego, prozaika, publicysty, dramaturga, pierwszego prezesa PEN-Clubu. Czterokrotnie nominowanego do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, Kawalera Orderu Orła Białego, związanego przez wiele lat z Zakopanem. W latach 1918-1919 ten wybitny prozaik był mieszkańcem willi Czerwony Dwór.
Podczas listopadowego Wieczoru w Czerwonym Dworze Lesław Dall przypomniał działalność literacką i społeczną, duchowego autorytetu polskiej inteligencji, który wierzył w znaczenie literatury polskiej, w szczególne posłannictwo i w jego odpowiedzialność za kształtowanie losu narodu i Ojczyzny. Bogatej twórczości literackiej pisarza, kształtującego sumienie wielu pokoleń Polaków towarzyszyła równie intensywna działalność niepodległościowa i patriotyczna – jak czytamy w uchwale Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 lipca 2024, uchwalającej rok 2025 rokiem Stefana Żeromskiego.
Lesław Dall, nawiązując do rocznicy śmierci pisarza, zwrócił uwagę na okoliczności zgonu i pochówku pisarza, oraz związane z tymi faktami kontrowersje i zawirowania. Publiczność zgromadzona na spotkaniu zapoznała się również niektórymi aspektami życia twórcy, zwłaszcza dotyczącymi patriotycznej i samorządowej jego działalności u zarania świeżo odzyskiwanej niepodległości. Przybliżone zostały również różne miejsca, z którym związany był Stefan Żeromski oraz te które współcześnie kultywują pamięć jego osoby i twórczości. Poruszony został również temat funkcjonowania Stefana Żeromskiego w przestrzeni publicznej naszego miasta oraz to, w jaki sposób Zakopane upamiętnia głowę pierwszego niepodległego kawałka Rzeczpospolitej, który zrządzeniem historii jest tym samym, w którym współcześnie żyjemy.
Klimatyczna opowieść ilustrowana była bogato zdjęciami i dokumentami pozwalając nam przypomnieć sobie zakopane sprzed dekad.
Nadmienić należy, że prelegent – Lesław Dall – to wybitny zakopiański historyk i regionalista, wieloletni nauczyciel historii w zakopiańskich szkołach, kierownik Muzeum Karola Szymanowskiego w willi Atma w Zakopanem, działacz Związku Harcerstwa Polskiego, a od 1995 roku prezes Stowarzyszenia Muzeum Harcerskie im. Olgi i Andrzeja Małkowskich w Zakopanem. Autor licznych książek i opracowań, m.in. Józef Piłsudski w Zakopanem w latach 1901-1922, Harcerstwo zakopiańskie w latach 1913-1945 oraz ostatniej książki Spiszacy odznaczeni Krzyżami i Medalami Niepodległości. Słownik biograficzny. Laureat Nagrody Burmistrza Zakopane w roku 2021.
W spotkaniu uczestniczyli m.in. Joanna Staszak – naczelnik wydziału kultury i komunikacji społecznej UM Zakopane oraz ks. infułat Stanisław Olszówka – Honorowy Obywatel Zakopanego.
Autor: Małgorzata Wnuk
Zdjęcia: Maciej Jonek