Jakość powietrza
Stopień jakości powietrza Dobra
Legenda
  Bardzo dobra
  Dobra
  Umiarkowana
  Brak danych
  Dostateczna
  Zła
  Bardzo zła
tabelka scrollowana
Czujniki GIOŚ NO2 CO O3 SO2
ul. Sienkiewicza   2.69   0   96.89   0
- - - - PM2.5 PM10 - - - - - - - -
ul. Sienkiewicza   -   9.27
Czujniki o mniejszej dokładności:
Kamieniec   1.24   1.61
Józefa Piłsudskiego   0.41   0.73
Tytusa Chałubińskiego   0.8   1.08
Zofii i Witolda Paryskich   0.68   1.22
Kuźnice   0.59   0.85
Szkoła Podstawowa w Kościelisku   14.05   18
Wszystkie odczyty podawane są w µg/m3
Partner: airly
Czw. 28.03 22:00
Deszczowo
7° / 6° słabe opady deszczu
Pt. 13:00
Zachmurzenie
Sob. 13:00
Zachmurzenie
15°
Nd. 14:00
Zachmurzenie
15°
Pon. 14:00
Zachmurzenie
17°
Wt. 14:00
Deszczowo
Zdjęcie promujące Zakopane
Oranment

Miejska Biblioteka Publiczna

im. Stefana Żeromskiego

miejska biblioteka publiczna

Zakopane w historii polskiego bibliotekarstwa i czytelnictwa odegrało poważną rolę. Bieg wypadków politycznych sprawił, że gdy w innych rejonach podzielonego kraju stosowano różne formy ucisku narodowościowego, Galicja korzystała z autonomii politycznej. 

Pierwsza biblioteka w Zakopanem powstała w 1875 r. z inicjatywy Towarzystwa Tatrzańskiego. Biblioteka TT licząca 2400 woluminów spłonęła w czasie pożaru drewnianego budynku Dworca Tatrzańskiego 21 stycznia 1900 r. 

Działacze Towarzystwa Oświaty Ludowej zorganizowali w Zakopanem Czytelnie Ludową. Jej uroczyste otwarcie nastąpiło 26 czerwca 1887 r. Opiekę nad Czytelnią sprawowali Maria i Bronisław Dembowscy. Po śmierci Bronisława Dembowskiego w 1893 r., ówczesna Czytelnia zakończyła swoją działalność. 

W latach 1887 - 1908 działała w Zakopanem Czytelnia Stacji Klimatycznej. Pod koniec 1908 r. Czytelnia Stacji połączyła się z Biblioteką Publiczną. Piękną kartę w rozwoju czytelnictwa na Skalnym Podhalu ma Zakopiańskie Towarzystwo Szkoły Ludowej, założone 16 sierpnia 1894 r. W 1899 r. zorganizowano z jego inicjatywy Czytelnię im. Adama Mickiewicza w Zakopanem i wypożyczalnię w Poroninie. Z początkiem XX w. TSL założyło szereg wypożyczalni w okolicznych wioskach. 

Istniejące wypożyczalnie były niedostępne dla młodzieży akademickiej, która coraz liczniej przyjeżdżała do Zakopanego dla wypoczynku lub leczenia gruźlicy. I z inicjatywy studentów przystąpiono do organizowania stowarzyszenia pod nazwą Czytelnia Zakopiańska. Głównym zadaniem stowarzyszenia miało być zorganizowanie biblioteki, kompletowanie roczników czasopism, a także organizowanie pogadanek naukowych i zebrań towarzyskich. Podanie do władz o zatwierdzenie statutu podpisali dr Marian Hawranek i Wacław Tokarz student UJ.

Dzień 11 stycznia 1900 r. był dniem formalnego powstania Czytelni Zakopiańskiej. W dniu powstania Czytelnia liczyła 80 członków, posiadała ponad 200 woluminów książek i prenumerowała 40 czasopism. Początkowo mieściła się w domu Józefa Słowika przy ulicy Zamoyskiego, a maju 1900 r. przeniosła się do wilii "Polanka".

Pracami stowarzyszenia kierował Zarząd. Członkowie Zarządu pełnili swe obowiązki bezpłatnie. Pierwszym prezesem został dr M. Hawranek (1866 - 1901). Po jego śmierci funkcje prezesa powierzono prof. Piotrowi Chmielewskiemu (1848 - 1904). Chmielowski dążył do rozwoju Czytelni jako pracowni literackiej dla ludzi pióra. Czynnie uczestniczył w życiu kulturalnym Zakopanego wygłaszając w salach Czytelni odczyty o współczesnej literaturze polskiej. Z jego inicjatywy zorganizowano 1 stycznia 1902 r. pierwszą w Zakopanem wystawę sztuk pięknych. Po śmierci Chmielowskiego zrodził się pomysł przekształcenia Czytelni w Bibliotekę Publiczną. Z inicjatywą tą wystąpił Dionizy Bek (1865 - 1907). Poparli go dr Marcin Woyczyński (1870 - 1938) i przebywający w Zakopanem Stefan Żeromski (1864 - 1925). Zawiązano Towarzystwo Biblioteki Publicznej i przystąpiono do opracowania statutu. Został on zatwierdzony przez Namiestnictwo 15 sierpnia 1904 r. Po utworzeniu Biblioteki - Żeromski został jej prezesem i pełnił bezinteresownie funkcję bibliotekarza. Ofiarował bibliotece kilka skrzyń własnych książek. Dla uzyskania dodatkowych funduszów organizował odczyty, wieczorki poetyckie i zabawy taneczne. Żeromski, po wyjeździe z Zakopanego w kwietniu 1905 r., w dalszym ciągu interesował się losami Biblioteki. Na prośbę dr Józefa Żychonia, napisał wstęp do sprawozdania z działalności za 1912 r. W 1914 r. objął stanowisko po. prezesa i funkcję tę pełnił do zakończenia wojny. Ale i Biblioteka pamiętała o swoim prezesie. W 1914 r. Żeromski został mianowany jej honorowym członkiem, a od 1965 r. Miejska Biblioteka Publiczna nosi Jego imię.
W 1905 r. Biblioteka przejęła księgozbiór społeczno-polityczny zakopiańskiej sekcji PPS. Powstanie tego księgozbioru wiąże się z działalnością w Zakopanem Franciszka Ksawerego Praussa (1874 - 1925). 

Księgozbiór biblioteki powiększał się systematycznie. Z około 3500 woluminów w 1904 r., w 1912 r. liczył 5666, a w 1918 r. - 9159 woluminów. Okres I wojny światowej nie zahamował działalności Biblioteki. Liczba czytelników w 1917 r. wzrosła w porównaniu do 1913 r. dwukrotnie i wynosiła 1827, a liczba wypożyczeń wzrosła o ponad 10 000 osiągając 34 823 wypożyczeń.
Biblioteka kilkakrotnie zmieniała siedzibę. Do 1908 r. mieściła się w wilii " Polanka". 11 listopada 1908 r. przeniosła się do "Bazaru Polskiego". Z początkiem 1914 r. została przeniesiona do Dworca Tatrzańskiego. 

Pierwsze lata w niepodległej Polsce były trudne i nie sprzyjały rozwojowi Biblioteki. Powojenny kryzys spowodował zubożenie inteligencji, która zawsze stanowiła oparcie dla zakopiańskiej książnicy. Cały okres międzywojenny działalności Biblioteki związany jest z Jerzym Gawlińskim (1878 - 1951). Gawliński ukończył w 1905 r. kurs bibliotekarstwa - administracyjny. Pracę jako bibliotekarz rozpoczął w Bibliotece Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych w Krakowie. Od 1912 r. związał się z zakopiańską placówką i przez 27 lat był członkiem jej Zarządu, początkowo jako sekretarz, a następnie jako bibliotekarz.
W związku z reorganizacją Towarzystwa Tatrzańskiego, Biblioteka musiała oddać większe pomieszczenie i cały księgozbiór został umieszczony w mniejszym lokalu. Gdy to się stało, zniknęła ostatecznie możność utrzymania czytelni, urządzania odczytów i zebrań. Księgozbiór wzrastał systematycznie. W 1922 r. liczył 13 358 woluminów, w 1929 r. - 17 058, a w 1934 r. - 18 000. Zbiory tworzyły dzieła naukowe, a tylko 1/3 stanowiła beletrystyka. Biblioteka pozbawiona nowości literatury pięknej traciła czytelników i sytuacja finansowa Towarzystwa była bardzo trudna. W związku z tym wśród członków Zarządu powstał projekt likwidacji książnicy. Tylko dzięki ofiarności i wytrwałości Gawlińskiego Biblioteka mogła przetrwać. Rozwój ruchu turystycznego w latach 1934 - 1939 przyczynił się do wzrostu liczby czytelników, a to pozwoliło na uzyskanie dodatkowych środków finansowych. Zarząd Miejski i Ministerstwo WRiOP zwiększyły dotacje na potrzeby Biblioteki.
11 listopada 1939 r. zjawili się w Bibliotece przedstawiciele władz okupacyjnych. Wiosną 1940 r. księgozbiór przeniesiono do lokalu przy ulicy Krupówki 41 a.
Po zakończeniu wojny, już w połowie lutego 1945 r. przystąpiono do organizowania BP. Pierwszym kierownikiem został Antoni Olcha (1914 - 1978), który z pomocą Gawlińskiego przystąpił do uporządkowania zbioru. Pod koniec lutego 1945 r. Biblioteka rozpoczęła swoja działalność.
Na mocy " Dekretu o bibliotekach" z 17 kwietnia 1946 r. biblioteki różnego typu połączono w jednolitą sieć bibliotek publicznych. Zakopiańska Biblioteka przejęła zbiory TSL, Stowarzyszenia Polsko - Francuskiego, prywatnej biblioteki "Nowości", TG " Sokół" oraz mniejszych bibliotek sanatoryjnych. Ustawowe rozwiązanie problemu bibliotek przyczyniło się do uporządkowania spraw finansowych, lokalowych i kadrowych. 

W okresie powojennym nastąpił dynamiczny rozwój czytelnictwa. Pilną stała się sprawa organizacji filii i punktów bibliotecznych. W 1953 r. działało na terenie miasta osiem punktów bibliotecznych. Na początku lat 60 - tych część punktów przekształcono w filie biblioteczne i zorganizowano oddział dla dzieci. Sieć biblioteczna obejmuje: wypożyczalnie dla dorosłych, czytelnię, oddział dla dzieci i filię - Olcza, Harenda, Skibówki. Duży wkład w rozwój MBP wnieśli kierownicy placówki: Zygmunt Bielski (1949 - 1954), Andrzej Janiszewski (1954 - 1955), Janina Nowakowi (1956 ), a szczególnie Janina Mullerowi (1957 - 1972). Po wojnie czytelnia mieściła się w budynku przy ul. Krupówki 41 a, za wypożyczalnia w kamiennicy przy ul. Krupówki 36. W 1950 r. MRN przydzieliła na potrzeby Biblioteki parter wili "Kresy", przy ul. A. Galicy 8. Po przeprowadzce MRN do nowego budynku w 1971 r., Bibliotece przekazano także pomieszczenia na I piętrze. W 1951 r. "Kresy" zwrócono właścicielom.

Po rozpadzie Gminy Tatrzańskiej w kwietniu 1995 r. przekazano dla potrzeb Biblioteki lokal na Osiedlu Łukaszówki 4 a. w 2001 r. oddział dla dzieci otrzymał pomieszczenie w lokalu przy ul. Zborowskiego 1. 

W okresie po II wojnie światowej zmieniała się struktura administracji terenowej, zmieniała się funkcja MBP. W 1951 r. Zakopane zostało powiatem miejskim. Biblioteka działała w strukturach powiatowych ówczesnego województwa krakowskiego. 1 lipca 1977 r. utworzono jednostkę administracyjną pod nazwą Zakopane i Gmina Tatrzańska. MBP podlegały filie: w Murzasichlu, Poroninie, Zębie, Nowym Bystrem, Kościelisku, Witowie i Dzianiszu. Ten stan utrzymywał się do 31 grudnia 1994 r., tj. do podziału Gminy Tatrzańskiej.

W wyniku reformy administracyjnej kraju utworzony został Powiat Tatrzański. Od 2000 r. na mocy porozumienia zawartego pomiędzy Zarządem Powiatu Tatrzańskiego i Zarządem Miasta Zakopane - MBP pełni funkcję Biblioteki Powiatowej. Tym samym struktura organizacji sieci bibliotek publicznych powiązana została ze strukturą administracji państwa. Miejska Biblioteka Publiczna wraz z 14 bibliotekami wiejskimi tworzy powszechną sieć placówek w powiecie. Rozpoczęta została komputeryzacja zbiorów bibliotecznych. Obecnie gdy liczy się szybki dostęp do informacji, biblioteka musi być zasobna i nowoczesna. Użytkownik może wyszukiwać interesujące książki w katalogu on-line.


Kontakt
os. Łukaszówki 4 A
34-500 Zakopane
tel. +48 18 20 664 38 - wypożyczalnia i czytelnia
mbp@biblioteka.zakopane.eu
www.biblioteka.zakopane.eu

Dyrektor Bożena Gąsienica

Oddział dla dzieci i młodzieży przy Bibliotece Głównej
ul. Zborowskiego 1
34-500 Zakopane
tel. +48 18 20 140 06

Filia nr 1 Olcza kościół
Olcza - Piszczory 13 
34-500 Zakopane
tel. +48 18 20 117 71

Filia nr 2 Skibówki
ul. Skibówki 15
34-500 Zakopane
tel. +48 18 20 661 34

Filia nr 3 Harenda
ul. Harenda 23
34-500 Zakopane

wyszukiwanie zaawansowane Strzałka

Dodatkowe kategorie

Dodatkowe kategorie

Wybierz przedział czasowy