6 lipca 2018 r. w Urzędzie Miasta Zakopane odbyło się spotkanie poświęcone ochronie dziedzictwa kulturowego regionu. W spotkaniu udział wzięli dr hab. Katarzyna Zalasińska Dyrektor Departamentu Ochrony Zabytków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Agnieszka Nowak Gąsienica Zastępca Burmistrza Zakopanego, Natalia Skiepko Miejski Konserwator Zabytków w Zakopanem, Paweł Dziuban, Kierownik Delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Nowym Targu i Andrzej Siwek Kierownik Oddziału Terenowego Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Krakowie.
Spotkanie było między innymi wynikiem skierowanego do MKiDN ze strony Urzędu Miasta Zakopanepisma, zwracającego uwagę na potrzebę wsparcia finansowego zabytków z terenu Zakopanego. Katarzyna Zalasińska poinformowała, że MKiDN trwają praca nad wydzieleniem dla świeckiej architektury drewnianej osobnej puli dotacji, taka aby architektura ta miała równe szanse na przyznanie dotacji. Ponadto w MKiDN trwają prace nad utworzeniem Centrum Architektury Drewnianej, której to ochrona stanie się w najbliższym czasie priorytetem działań MKiDN. Przedstawicielka MKiDNwyraziła również pozytywne spostrzeżenia odnośnie działań związanych z Parkiem Kulturowym Krupówki, jak również dla pracy Biura Miejskiego Konserwatora Zabytków.
Przedmiotem rozmów były bieżące problemy konserwatorskie Zakopanego i Podtatrza, a wśród nich chaos reklamowy, zagrożenie naporem inwestycyjnym, tryby finansowania prac przy obiektach zabytkowych rejestrowych i ujętych w gminnej ewidencji zabytków oraz perspektywy rozbudowy rejestru zabytków. Omawiano kwestię kar administracyjnych, które grożą za niszczenie zabytków, lub naruszenia prawa ochrony zabytków, zgodnie z obowiązującą od 1 stycznia 2018 r. ustawą z dnia 22 czerwca 2017 r. o zmianie ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
Szczególną uwagę zebranych skupiła problematyka ochrony zabytkowego budownictwa drewnianego Zakopanego i regionu. Fakt ów nie może dziwić, gdyż budownictwo drewniane stanowi wizytówkę Zakopanego i odgrywa decydującą rolę w kształtowaniu tożsamości kulturowej regionu. Zasoby tradycyjnego budownictwa góralskiego, drewnianych pensjonatów letniskowych, czy wyjątkowych pod względem znaczenia dzieł stylu zakopiańskiego, stanowią cenną, a zarazem znacznie zagrożoną narodową spuściznę artystyczną i historyczną. Dyskutowano o perspektywach ochrony, dobrych praktykach i patologiach związanych z tym konkretnym typem budowli zabytkowych.
Włodarze Zakopanego przekazali też informacje o funkcjonowaniu Parku Kulturowego ulicy Krupówki, aktualizowanej gminnej ewidencji zabytków (znacznie ponad 1000 pozycji) oraz opracowywanym gminnym programie opieki nad zabytkami. Jako konkluzję spotkania można przytoczyć stwierdzenie, iż zaangażowanie Samorządu Zakopanego jest adekwatne do skali zagrożeń dla dziedzictwa kulturowego, z którym mamy do czynienia w tym regionie. Jednocześnie świadomość wyjątkowej wartości zasobu zabytkowego Zakopanego stanowi ważny czynnik mobilizujący nadzór państwowych służb ochrony zabytków i agend Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, szczególnie w kwestiach ochrony krajobrazu kulturowego i troski o zachowanie historycznego budownictwa drewnianego.
Tekst: Andrzej Siwek, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Natalia Skiepko
fot. Andrzej Siwek
(RKW)