Jubileusz 40-lecia działalności TONZ/OP w Zakopanem
W dniu 24 listopada 2025 roku Towarzystwo Opieki nad Zabytkami / Oddział Podhalański im. Stanisława Witkiewicza w Zakopanem obchodzi 40-lecie swej działalności. W zeszłym roku minęło też 50-lecie działalności TOnZ w Polsce, a w roku 2026 wypada 120. rocznica powołania macierzystego Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości, której ideę kontynuujemy. Z tej okazji organizujemy uroczyste obchody naszego Jubileuszu.
W dniu 24 listopada br. w Sali Obrad Urzędu Miasta (ul. Kościuszki 13) odbędzie się z tej okazji konferencja popularnonaukowa pod tytułem: "ZABYTKI A TOŻSAMOŚĆ ZAKOPANEGO".
Przedsięwzięcie współfinansowane jest przez: WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE, POWIAT TATRZAŃSKI i GMINĘ MIASTO ZAKOPANE
HONOROWYM PATRONATEM WYDARZENIE OBJĘLI: Marta Cienkowska – Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Łukasz Smółka - Marszałek Małopolski, Marlena Happach - Dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa, Katarzyna Urbańska - Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków, Andrzej Skupień - Starosta Tatrzański, Łukasz Filipowicz - Burmistrz Miasta Zakopane.
PARTNEREM GŁÓWNYM wydarzenia jest: WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE
Współpracują też z nami: Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków, Muzeum Tatrzańskie im. Tytusa Chałubińskiego i Centrum Architektury Drewnianej - Terenowa Pracownia NID.
Nasz Jubileusz zaszczyci swoją obecnością na konferencji: Pani Bożena Żelazowska - Generalny Konserwator Zabytków, Sekretarz Stanu i wiceminister w MKiDN.
Celem konferencji jest propagowanie wartości zabytków, sensu ich ochrony, właściwej ich konserwacji i opieki nad nimi.
Prelegentami będą uznane autorytety w dziedzinie ochrony i społecznej opieki nad zabytkami m.in.:
- dr hab. Monika Bogdanowska (Politechnika Krakowska),
- dr hab. prof. UJ Monika Kupisz-Murzyn,
- dr Iwona Liżewska (NID/prezes Zarządu Głównego TOnZ),
- dr Dominika Hołuj (UEK),
- prof. dr hab. Jan Święch (UJ),
- dr Andrzej Siwek (NID/UJ),
- Rafał Michalski (UJ).
Udział w konferencji wezmą też inni zaproszeni goście i prelegenci:
- Katarzyna Urbańska - Małopolska Wojewódzka Konserwator Zabytków
- Michał Murzyn - Dyr Muzeum Tatrzańskiego
- Cezary Michno - Miejski Konserwator Zabytków
- Natalia Skiepko – kierownik Centrum Architektury Drewnianej - Terenowego Oddziału NID
- przedstawiciele TOnZ/OP, m.in.
- Marian Matusiak – pierwszy prezes i założyciel Podhalańskiego Oddziału TOnZ w Zakopanem,
- Agata Nowakowska-Wolak – obecna prezes
Po części oficjalnej, na początku chcemy nagrodzić właścicieli zabytków, którzy w ostatnich latach przeprowadzili widoczną rewaloryzację/renowację swoich obiektów nie wpisanych do rejestru zabytków, zgodnie ze sztuką konserwatorską, wyłącznie z funduszy własnych. W ten sposób pragniemy im podziękować za wysiłek i wkład w zachowanie dziedzictwa kulturowego oraz podniesienie walorów przestrzeni publicznej.
Dalej przybliżymy 40-letnią działalność Oddziału Podhalańskiego TOnZ z przypomnieniem historii i znamienitych postaci – członków Oddziału oraz ważniejszych inicjatyw, cykli i wydarzeń przez nas organizowanych. Pokażemy też trwałe owoce naszej pracy.
Następnie nasi znamienici prelegenci przedstawią złożoną problematykę ochrony i opieki nad zabytkami w Zakopanem i szerzej - na Podhalu, wartości dodane ochrony dziedzictwa oraz aspekt społecznej opieki nad zabytkami.
Na koniec podejmiemy też trudny temat utworzenia Podhalańskiego Parku Etnograficznego, niezrealizowanej do dziś idei, przewijającej się od lat 50. XX w.
Zwieńczeniem Jubileuszu będzie „Katalog zabytków Zakopanego", publikacja przedstawiająca wszystkie zakopiańskie zabytki wpisane do rejestru, ich historię, status i stan zachowania. Album będzie zawierał aktualne fotografie oraz zwięzły opis 101 indywidualnych obiektów, 5 obszarów oraz 2 parków kulturowych w Zakopanem.
Publikacja ta, przygotowana dzięki dotacjom z Województwa Małopolski, Powiatu Tatrzańskiego i Gminy Miasto Zakopane w nakładzie 1000 egz. będzie rozdawana bezpłatnie wszystkim uczestnikom konferencji, trafi do donatorów oraz do szkół, uczelni bibliotek i wszystkich zainteresowanych. Będzie to trwały efekt naszej pracy a także ważne narzędzie upowszechniająca wiedzę o naszym dziedzictwie.
Po panelu dyskusyjnym i podsumowaniu konferencji Jubileusz uczcimy tortem i symboliczną lampką …soku!
W organizacji pomogli: Cukiernia SAMANTA, Ośrodek Wczasowo-Konferencyjny HYRNY, SPOŁEM ZAKOPANE, Sp. z o.o., Zespół Szkół Hotelarskich w Zakopanem: HOTELARZ, Hurtownia Produktów Spożywczych BRUTAL, Restauracja BUBUJA, Karczma KRUPOWA IZBA w Zakopanem.
Patronami Medialnymi są: Kultura Podhala, Podhalański Serwis Informacyjny Watra.pl, Tygodnik Podhalański, Radio Alex.
Mamy nadzieję, że zarówno konferencja, jak i „Katalog zabytków Zakopanego” podniesie świadomość społeczną o naszym zasobie kulturowym a także prestiż i szacunek dla zabytków w naszym pięknym regionie.
WSZYSTKICH ZAINTERESOWANYCH SERDECZNIE ZAPRASZAMY NA KONFERENCJĘ I TORT JUBILEUSZOWY 24.11.2025 (PONIEDZIAŁEK) W SALI OBRAD URZĘDU MIASTA W ZAKOPANEM, w GODZ. 9:00-15:00
Źródło: TOnZ
(APM)