Zapewnienie właściwych warunków bytowania
Ustawa o ochronie zwierząt nakłada na właściciela psa obowiązek zapewnienia mu odpowiedniego pomieszczenia chroniącego przed zimnem czy upałem, opadami atmosferycznymi oraz z dostępem do światła dziennego. Właściciel musi również zapewnić psu odpowiednią karmę i stały dostęp do wody.
Zabrania trzymania zwierząt domowych na uwięzi w sposób stały dłużej niż 12 godzin w ciągu doby lub powodujący u nich uszkodzenie ciała lub cierpienie oraz niezapewniający możliwości niezbędnego ruchu. Długość uwięzi nie może być krótsza niż 3 m.
Artykuł 6 ust. 2 pkt 10 ustawy o ochronie zwierząt zabrania zadawania bólu i cierpień zwierzęciu, a także przetrzymywania zwierzęcia w niewłaściwych warunkach (przykładowo, co wynika z ww. obowiązków, bez wody czy światła bądź w pomieszczeniach albo klatkach uniemożliwiających przyjęcie naturalnej pozycji) czy też utrzymywanie w stanie rażącego zaniedbania.
Szczepienia ochronne
Właściciel psa winien pamiętać o obowiązkowych szczepieniach ochronnych. Obowiązkowym szczepieniem
w przypadku psów jest szczepienie przeciwko wściekliźnie, które powinno się odbyć najpóźniej 30 dni po ukończeniu przez psa 3 miesiąca życia i musi być powtarzane co roku. Niedopełnienie tego obowiązku grozi grzywną nawet do 5 tys. zł.
Ponadto leczenie psa jest również obowiązkiem ciążącym na jego właścicielu. Wynika on
z ustawy o ochronie zdrowia zwierząt i zwalczaniu wśród nich chorób zakaźnych.
Sprzątanie po swoim psie
Posiadanie psa wiąże się również z obowiązkiem posprzątania po nim odchodów. Niestety, zwłaszcza po zimie wielokrotnie doświadczamy nieprzyjemności z powodu dużej ich ilości pozostawionej w miejscach ogólnodostępnych.
Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach chroni parki, tereny zielone i wypoczynkowe, a za nieuprzątnięcie nieczystości przewiduje mandat karny.
Nadzór nad psem i odpowiedzialność za jego zachowanie
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt oraz ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń nakładają na właściciela psa obowiązek należytej kontroli nad zwierzęciem w miejscu ogólnodostępnym.
Artykuł 77 Kodeksu wykroczeń mówi: „Kto nie zachowuje zwykłych lub nakazanych środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny do 1000 zł albo karze nagany”. „Zwykłe środki ostrożności” należy rozumieć jako środki przyjęte tradycyjnie czy zwyczajowo dla danego gatunku,
z uwzględnieniem jego cech osobniczych oraz stopnia niebezpieczeństwa, jakie zwierzę może stwarzać. Natomiast nakazane środki ostrożności dotyczą właścicieli psów ras uznanych za agresywne. Ocena ryzyka każdorazowo należy do właściciela (np. czy pies powinien mieć założoną jedynie smycz, czy również kaganiec).
Zachowywanie środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia odnosi się zarówno do trzymania zwierzęcia
w pomieszczeniu, na określonym terenie, jak i do wyprowadzania go na spacer, a także przewożenia, przykładowo w publicznych środkach lokomocji. Natomiast kwestia wyprowadzania psów do lasów została uregulowana przepisami Kodeksu wykroczeń, a w szczególności jego art. 166: „Kto w lesie puszcza luzem psa, poza czynnościami związanymi z polowaniem, podlega karze grzywny albo nagany”. Wysokość kary pieniężnej może osiągnąć w takim wypadku nawet 5 tys. zł.
Ustawa o ochronie zwierząt w art. 10a ust. 3 mówi: „zabrania się puszczania psów bez możliwości ich kontroli
i bez oznakowania umożliwiającego identyfikację właściciela lub opiekuna”. Może to być przypięty do obroży adres i dane właściciela lub chip. Powyższy zakaz nie dotyczy terenu prywatnego, jeżeli teren ten jest ogrodzony w sposób uniemożliwiający psu wyjście.
Należy podkreślić, że odpowiedzialność za zwierzę ciąży nie tylko na właścicielu, ale również na osobie, która
w danym momencie sprawuje nad psem opiekę.
Podstawową zasadą przewidzianą prawem jest odpowiedzialność właściciela za wszelkie szkody wyrządzone przez psa. Artykuł 431 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi : „Kto chowa zwierzę albo się nim posługuje, obowiązany jest do naprawienia wyrządzonej przez nie szkody niezależnie od tego, czy było pod jego nadzorem, czy też zabłąkało się lub uciekło, chyba że ani on, ani osoba, za którą ponosi odpowiedzialność, nie ponoszą winy”. Podobnie w sytuacji, gdy pies stanowi wyłącznie rodzaj narzędzia w rękach danej osoby, np. służącego szczuciu, zastraszeniu, to właśnie ta osoba uznawana jest za sprawcę wyrządzonych szkód.
Konieczność pokrycia odszkodowania, na gruncie prawa cywilnego, z powodu zachowania psa nie stanowi jedynego rodzaju konsekwencji, jakiej może obawiać się właściciel psa. Właścicielowi czworonoga może również grozić odpowiedzialność karna, w sytuacji gdy zwierzę spowoduje poważną szkodę o charakterze niemajątkowym, np. uszkodzenie ciała innej osoby czy narażenie jej na doznanie urazu psychicznego.
Pogryzienie
Żadna wdrożona regulacja prawna nie zwalnia właściciela psa ze zdroworozsądkowego myślenia. Niestety, coraz częściej słyszymy o przypadkach pogryzienia osoby dorosłej czy dziecka przez psa. Niejednokrotnie wynika to
z braku właściwego nadzoru nad czworonogiem. W zależności od skutków niewłaściwego dopilnowania psa, jego właściciela może spotkać odpowiedzialność karna.
Najsurowsza kara za niedopilnowanie psa spotka jego posiadacza, gdy w wyniku pogryzienia dojdzie do uszkodzenia ciała innej osoby. W zależności od rozmiaru uszkodzenia ciała grozi odpowiedzialność z art. 156 Kodeksu karnego (ciężki uszczerbek na zdrowiu) lub art. 157 Kodeksu karnego (średni i lekki uszczerbek na zdrowiu).
Szczekanie a hałas
O ile przy sporadycznym szczekaniu naszego pupila sąsiedzi zazwyczaj nie zwrócą na to uwagi, to już przy ciągłym i powtarzającym się szczekaniu lub wyciu uniemożliwiającym normalne funkcjonowanie, niezadowoleni sąsiedzi mogą podjąć kroki prawne przeciwko właścicielom psów. W takim wypadku odpowiedzialność właściciela może wynikać z Kodeksu wykroczeń (art. 51 § 1 Kodeksu wykroczeń: „Kto krzykiem, hałasem, alarmem lub innym wybrykiem zakłóca spokój, porządek publiczny, spoczynek nocny, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny”).
Opłata od posiadania psa
To opłata zasilający budżet gminy, wprowadzana jest właściwą uchwałą Rady Miasta. Aktualnie zgodnie
z Uchwałą nr XLVI/695/2009 Rady Miasta Zakopane z dnia 20 listopada 2009 r. stawka roczna opłaty za posiadanie psa wynosi 40 zł od jednego psa oraz 30 zł za każdego następnego - posiadanego przez osobę fizyczną. Opłatę należy uiścić w terminie do 31 marca każdego roku a w przypadku powstania obowiązku jej uiszczenia po tej dacie, w terminie 14 dni od dnia powstania tego obowiązku.
Zwalnia się z opłaty od posiadania: psów rasy owczarek podhalański, psów ratowniczych i policyjnych oraz psy nabyte ze schroniska.
Otrzymanie zezwolenia na chowanie psa rasy uznanej za agresywną
Dnia 28 kwietnia 2003 r. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji wydał rozporządzenie w sprawie wykazu ras psów uznawanych za agresywne. Zgodnie z tym rozporządzeniem do ras agresywnych należą:
- amerykański pit bull terrier,
- pies z Majorki (Perro de Presa Mallorquin),
- buldog amerykański,
- dog argentyński,
- pies kanaryjski (Perro de Presa Canario),
- tosainu,
- rottweiler,
- akbash dog,
- anatoliankarabash,
- moskiewski stróżujący,
- owczarek kaukaski.
Utrzymywanie psa należącego do takiej rasy wymaga zezwolenia organu gminy.
Źródło: WOŚ
(AM)