W 2025 roku Nagroda Siła Korzeni po raz pierwszy została przyznana podczas Festiwalu „Inspirowane Górami…” w Międzynarodowym Dniu Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego.
Celem Międzynarodowego Dnia Dziedzictwa Niematerialnego jest propagowanie tradycji, zwyczajów, i umiejętności rzemieślniczych, które przekazywane są z pokolenia na pokolenie. Dzień ten ma promować świadomość i zrozumienie różnorodności kulturowej oraz zachęca do działań na rzecz zachowania dziedzictwa niematerialnego przed zagrożeniami takimi jak np. globalizacja czy zmiany społeczne.
Laureaci Nagrody "Siła Korzeni" w 2025 roku:
Pani Maria Krzeptowska-Jasinek – kobieta o niezłomnym duchu, wybitna badaczka dziejów Podhala, współautorka wielu ważnych dzieł genealogicznych, społeczniczka i pasjonatka góralskiej historii.
Pani Maria urodziła się w Dzianiszu. Ukończyła studia na Akademii Ekonomicznej w Krakowie, a jej talent i zaangażowanie zostały szybko zauważone – została stypendystką ministrów kultury Polski i Słowacji a także Fundacji Kościuszkowskiej. Choć z wykształcenia ekonomistka, swoją drogę zawodową i naukową związała z historią, kulturą i tożsamością górali. Nnajwiększy dorobek Pani Marii Krzeptowskiej-Jasinek to działalność badawczai wydawnicza, prowadzona wspólnie z mężem, Józefem Krzeptowskim-Jasinkiem, pod szyldem rodzinnego Wydawnictwa „Krzeptowscy”.
Ich imponujący dorobek obejmuje monumentalne opracowania genealogiczne rodzin Podhala: Dzianisza, Kościeliska, Zakopanego, Olczy i wielu innych miejscowości. To właśnie dzięki ich pracy dzisiejsi potomkowie góralskich rodów mogą sięgnąć do korzeni, poznać swoje dziedzictwo i przekazać je kolejnym pokoleniom. Publikacje takie jak "Genealogia rodów sołtysich na Podhalu", "Genealogia rodu Gąsieniców", czy "Genealogia rodu Bachledów w Zakopanem" stały się nie tylko źródłem wiedzy, ale i pomnikiem pamięci zbiorowej Podhala.
Pani Maria nie tylko dokumentuje przeszłość – ona tka nić łączącą pokolenia, pokazując, jak głęboko sięgają korzenie naszej wspólnoty. Jej praca to świadectwo miłości do miejsca, z którego pochodzi – do ludzi, tradycji, języka i historii.
Za swoją działalność Pani Maria wraz z mężem została uhonorowana Złotym Krzyżem Zasługi przez Prezydenta RP.
Dziękujemy, że przypomina nam Pani o tym, co najważniejsze: o przynależności, tożsamości i odpowiedzialności za pamięć.
Urodzony w Podgórzu, w województwie bielskim. Od 1947 roku – zakopiańczyk z wyboru, z miłości i z przeznaczenia. Z górami związany – na dobre i na złe. Ukończył geografię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Uczył w szkole koło Karpacza… Ale góry – te nasze Tatry – wzywały go nieustannie. I on to wezwanie przyjął całym sobą.
Wraca do nich codziennie – nie tylko nogami, ale i duszą, i sercem.
Gdybyśmy dziś chcieli zliczyć wszystkie jego życiowe role – nie starczyłoby jednego wieczoru. Meteorolog. Grotołaz. Przewodnik PSPW i IVBV. Ratownik TOPR. Nauczyciel, dziennikarz, autor, badacz, gawędziarz, kronikarz. I niestrudzony popularyzator górskiej kultury.
Człowiek, który Tatry zna jak własną kieszeń – i który nauczył nas je widzieć z zachwytem i z pokorą. Jako taternik jaskiniowy schodził tam, gdzie inni bali się zajrzeć. W 1966 roku – jedyny zakopiańczyk w legendarnej wyprawie do Gouffre Berger. Kierował ekspedycją do Pamiro-Ałaj, eksplorował jaskinie Tatr i Austrii, szkolił kolejne pokolenia grotołazów. Współtworzył podręcznik „Alpinizm” – do dziś uznawany za klasykę.
Jako meteorolog – zapisał się złotymi zgłoskami. Dwanaście lat w obserwatorium na Kasprowym Wierchu. Dwieście trzydzieści trzy wejścia na szczyt! To liczby, które mówią same za siebie.
Jako przewodnik prowadził ponad 1700 wycieczek i był jurorem przez 30 lat w konkursach wiedzy o Tatrach, organizowanych dla młodzieży. Jako dziennikarz – od 1994 roku nieprzerwanie pisał do Tygodnika Podhalańskiego, powstało pięć tysięcy tekstów.
Jego książka – „Mój Everest” – to nie tylko autobiografia. To manifest pasji, odwagi i uczciwości. Bo Everestem Apoloniusza Rajwy są nie tylko najwyższe szczyty, ale też codzienna praca, miłość do gór i ludzi.
Laureat Złotego Krzyża Zasługi, Krzyża Oficerskiego Orderu Odrodzenia Polski, nagrody „Tatrzański Mnich”, wyróżnienia za propagowanie kultury górskiej, a przede wszystkim – nagrody Solidarności Alpejskiej „Targa d’Argenta” – otrzymanej jako trzeci Polak. Laureat Nagrody burmistrza Zakopanego przyznawanej z okazji Dni Zakopanego.
Apoloniusz Rajwa to przede wszystkim człowiek niezłomny, z pasją. Przez całe swoje życie pokazuje nam, jak żyć odważnie, uczciwie, z humorem i z ciekawością świata.
Panie Apoloniuszu, dziękujemy. Za wszystko. Za teksty, wyprawy, lekcje, anegdoty, za każdy uśmiech, każde „chodź, coś ci pokażę”, każde: „jeszcze nie czas się zatrzymać”.
Basia Giewont – wokalistka, kompozytorka, aktorka scen muzycznych i kryminolog – to osobowość artystyczna, która od lat zachwyca, inspiruje i porusza.
Urodzona w Zakopanem, Barbara od początku niosła w sobie wielowymiarowy potencjał. Jej twórczość – łącząca eksperymentalną elektronikę, alternatywny pop i elementy folku – jest żywym dowodem na to, że muzyka może być nie tylko pięknem, ale i głębokim przeżyciem. Każdy jej utwór to opowieść – osobista, emocjonalna, prawdziwa.
Absolwentka Akademii Muzycznej w Krakowie i Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie ukończyła kryminologię, Basia jest artystką wszechstronną. Jej ścieżka zawodowa to mozaika niezwykłych projektów: od musicali w Teatrze Roma, gdzie zachwycała jako Aida i Alice w „Pilotach”, po głębokie i pełne wdzięku interpretacje klasyki, jak w duecie ze Stanleyem Breckenridgem czy współpracy z Grzegorzem Turnauem i Adamem Sztabą.
To właśnie ta zdolność do przekraczania granic gatunków, języków i emocji czyni ją wyjątkową. W jej głosie i obecności scenicznej spotykają się góralska siła, kobieca delikatność i artystyczna odwaga.
Jej udział w projektach muzycznych i teatralnych – zarówno komercyjnych, jak i niszowych – to świadectwo wierności sobie i swojej drodze. Niezwykle poruszający występ w musicalu „Karol” czy udział w międzynarodowym projekcie „Freddie Mercury rock-operowo” pokazują, że Basia nie boi się wyzwań.
Nagrody – Grand Prix Międzynarodowego Festiwalu Edith Piaf, laury Studenckiego Festiwalu Piosenki w Krakowie – to tylko potwierdzenie tego, że obcujemy z talentem autentycznym, dojrzałym i pełnym pasji.
BasiaGiewont to artystka, która nie tylko śpiewa – ona opowiada, wciela się, przemienia. Tworzy przestrzeń, w której tradycja spotyka nowoczesność, a sztuka staje się dialogiem. Jej twórczość nie zna kompromisów – jest odważna, osobista, a zarazem głęboko zakorzeniona w góralskich korzeniach. Z całego serca dziękujemy za tę muzykę, tę wrażliwość i to niezwykłe piękno, które Basia wnosi do polskiej kultury.
Stajemy dziś w obecności człowieka, którego życie i twórczość są świadectwem najgłębszego umiłowania tradycji – człowieka, który nie tylko gra, bada i dokumentuje, ale przede wszystkim żyje muzyką – muzyką zakorzenioną głęboko w sercu Podhala.
Pan Krzysztof Gocał – muzyk, multiinstrumentalista, badacz, autor, wychowany w sercu góralskiej tradycji – to postać wybitna i niezwykle zasłużona dla kultury polskiej.
Od Zębu – najwyżej położonej miejscowości w Polsce – aż po Kazimierz nad Wisłą, Bukowinę Tatrzańską, Zakopane czy Jasną Górę, Pan Krzysztof pozostawia ślady nie tylko swojej muzyki, ale i duchowego zaangażowania w zachowanie dziedzictwa regionu. Laureat wielu prestiżowych nagród, w tym m.in. Sabałowych Gęśli, I miejsca na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu, czy I nagrody Sabałowych Bajań – to artysta, który nie tylko zdobywa serca jurorów, ale przede wszystkim – serca ludzi. Za wybitne zasługi dla kultury został uhonorowany Odznaką Zasłużony dla Kultury Polskiej, Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, a także odznaczeniem Związku Podhalan.
Nagroda Siłą Korzeni wyróżnia nie tylko muzyka – lecz również autora wyjątkowej publikacji „Góralska Muzyka”, która jest dziełem nie tylko artystycznym i dokumentacyjnym, ale wręcz duchowym. Przez 15 lat Pan Krzysztof zbierał nuty, dokumenty, relacje, biogramy, nagrania – tworząc kompendium wiedzy o góralskiej muzyce, jakiego wcześniej nie było.
Jak sam mówi: „Na początku była muzyka. Muzykę grali muzykanci. A każdy muzykant ma swoją historię”. Dzięki tej publikacji – te historie nie zostaną zapomniane. Premiera książki odbyła się na pierwszym koncercie Siła Korzeni, który mieliśmy okazję razem przygotowywać.
Publikacja „Góralska Muzyka” – nagrodzona wyróżnieniem za walory edytorsko-artystyczne podczas Zakopiańskiego Festiwalu Literackiego – to także dzieło wizualne, pięknie zaprojektowane i wydane. Oddaje szacunek do formy i treści, do zapisu nutowego i do każdego słowa pisanego gwarą.
Pan Krzysztof Gocał nie tylko gra góralską muzykę. On ją rozumie, czuje, przekazuje dalej. Jest ogniwem w łańcuchu tradycji, które łączy przeszłość z przyszłością. To człowiek, który zasługuje na najwyższe uznanie – nie tylko za to, co zrobił, ale za to, kim jest.