W okresie 01.01.2024 r. – 31.12.2026 r. Gmina Miasto Zakopane realizuje projekt nrFEMP.02.05-IZ.00-0019/23 pn. „Wdrożenie Programu ochrony powietrza w Gminie Miasto Zakopane” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Małopolski lata 2021-2027 Priorytet 2 Fundusze Europejskie dla środowiska, Działanie 2.5 Wdrażanie Programu Ochrony Powietrza, Typ projektu
B. Funkcjonowanie ekodoradców w gminach
- Całkowite wydatki kwalifikowane Projektu: 488 982,31 PLN
- Wartość dofinansowania ze środków UE: 415 634,96 PLN
- Wkład własny Gminy Miasto Zakopane: 73 347,35 PLN
Cele projektu
Celem projektu jest realizacja założeń Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego poprzez utworzenie punktu obsługi mieszkańców oraz zatrudnienie ekodoradcy. W ramach projektu zatrudniony zostanie ekodoradca w wymiarze 1 pełnego etatu na okres 36-ciu miesięcy, prowadzone będą lokalne akcje informacyjno-edukacyjne w zakresie ochrony klimatu, poprawy jakości powietrza i wdrażania uchwał antysmogowych dedykowanych dla każdej grupy społecznej. W każdym roku zorganizowane zostaną minimum 4 akcje informacyjno-edukacyjne odbywające się w trakcie eventów organizowanych przez Urząd Miasta Zakopane dla mieszkańców gminy, spotkań z mieszkańcami itp. Podczas tych wydarzeń działać będzie specjalne stoisko z materiałami służącymi podnoszeniu świadomości ekologicznej mieszkańców, poświęcone tematyce ochrony powietrza, klimatu w gminie, programom wsparcia dostępnym na likwidację niskiej emisji, wykorzystaniu OZE. itp., tak aby każdy mógł indywidualnie podejmować kroki mające na celu poprawę stanu środowiska. Ponadto, każdego roku zorganizowane zostaną minimum 2 spotkania z grupami opiniotwórczymi takimi jak Ochotnicza Straż Pożarna, dyrektorowie i nauczyciele zakopiańskich placówek oświaty, przedstawiciele Tatrzańskiego Parku Narodowego, itp. Do zadań ekodoradcy należeć będzie prowadzenie działań doradczych i informacyjno-edukacyjnych w zakresie OZE, efektywności energetycznej, źródeł ogrzewania, dostępnych programów dotacyjnych, uchwały antysmogowej, instruktaż/pomoc dla mieszkańców
w wypełnianiu wniosków o dofinansowanie i ich rozliczaniu (w szczególności dla osób wykluczonych). Rozwinięciem tych działań będzie: koordynowanie realizacji przyjętej strategii ochrony powietrza (Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego), aby zapewnić trwałość i efektywność prowadzonych działań; prowadzenie kampanii informacyjno-edukacyjnych wśród członków lokalnych społeczności, aktywizacja środowisk opiniotwórczych oraz bezpośredni przekaz do mieszkańców miasta, świadczenie pomocy osobom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej w uzyskaniu dofinansowania do inwestycji w poprawę efektywności energetycznej budynków mieszkalnych oraz poprzez edukację w zakresie oszczędności energii, pozyskiwanie środków zewnętrznych na rzecz gminy, które następnie wykorzystane zostaną na inicjatywy dla poprawy jakości powietrza; zachęcanie mieszkańców do korzystania z dostępnych instrumentów finansowych umożliwiających wymianę nieefektywnych kotłów grzewczych lub przeprowadzenia termomodernizacji budynków mieszkalnych, bezpośrednia pomoc doradcza dla mieszkańców w zakresie wymiany źródła c.o. i c.w.u. oraz modernizacji energetycznej budynku, aktualizacja bazy CEEB na podstawie danych przekazywanych przez właścicieli i zarządców budynków.
W ramach zadania prowadzony będzie punkt obsługi mieszkańców gminy ds. edukacji ekologicznej, doradztwa energetycznego, programów dotacyjnych, itp., który otwarty będzie co najmniej 96 godzin w miesiącu, a w 1 ustalony dzień w tygodniu przez co najmniej 8 godzin zegarowych. Punkt spełniać będzie wymogi przepisów BHP oraz zapisy ustawy o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, posiadał będzie powierzchnię umożliwiającą właściwe wykonywanie usług oraz miejsce do ekspozycji materiałów informacyjnych
i promocyjnych. Punkt zlokalizowany zostanie w siedzibie (budynku) gminy pod adresem: ul. Tadeusza Kościuszki 13, 34-500 Zakopane. Ponadto, w ramach projektu planowana jest także adaptacja pomieszczenia na punkt obsługi mieszkańców w gminie i pokrycie kosztów wyposażenia, tj. m.in. umeblowanie czy zakup sprzętu komputerowego.
Odbiorcy projektu
Projekt jest ukierunkowany na korzyści dla mieszkańców Gminy Miasto Zakopane. Obecnie na jej terenie według danych pochodzących z gminnej ewidencji ludności zameldowanych jest 25 489 osób. Głównym źródłem utrzymania dla mieszkańców Zakopanego jest branża turystyczna i powiązane z nią usługi. Należy jednak zaznaczyć, iż wzmożony ruch turystyczny w regionie generuje również dodatkowe zagrożenia dla stanu środowiska, dlatego niezbędna jest działalność ekodoradcy w gminie i jej udział w projekcie, który ma na celu m.in. poprawę jakości życia i środowiska wszystkich mieszkańców poprzez dostarczanie wsparcia, informacji i edukacji ekologicznej. Ekodoradca będzie kluczowym członkiem projektu, pełniącym funkcję doradczą i informacyjną dla lokalnej społeczności. Usługi i porady w zakresie ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju dostępne będą dla wszystkich chętnych mieszkańców miasta, którzy jako odbiorcy projektu będą czerpać z niego wiele korzyści. Dzięki wsparciu ekodoradcy, mieszkańcy będą mieli możliwość skorzystania z programów finansowych
i dotacji, które pomogą im w modernizacji posiadanych systemów grzewczych. Działania te wpłyną na poprawę efektywności energetycznej w ich domach, co z kolei przyczyni się do zmniejszenia negatywnego wpływu na środowisko i jakość powietrza w regionie. Projekt odpowie też na potrzeby osób o niskim statusie materialnym, które mają trudności w opłacaniu rachunków za energię. Działania projektu mają na celu wsparcie tych grup mieszkańców. Odbiorcami projektu będą również lokalne instytucje, takie jak szkoły, przedszkola, urzędy
i centra kultury. Ekodoradca będzie prowadził działania edukacyjne oraz informacyjne w tych miejscach, aby zwiększyć świadomość ekologiczną wśród pracowników i gości wspomnianych instytucji. Projekty edukacyjne skierowane do instytucji edukacyjnych mają potencjał długoterminowy w kształtowaniu proekologicznych nawyków wśród uczniów. Zróżnicowanie wiekowe odbiorców projektu na terenie gminy będzie wymagało natomiast dostosowania działań edukacyjnych do różnych grup wiekowych.
Efekty realizacji projektu
Realizacja projektu będzie stanowić dla Gminy wsparcie we wdrażaniu wymogów Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego. Podjęte działania wpłyną na wzrost świadomości ekologicznej oraz dbałości o stan środowiska mieszkańców miasta zaliczających się do różnych grup wiekowych, co w perspektywie długoterminowej przyczyni się do ograniczenia emisji oraz zmniejszenia stężenia w powietrzu substancji szkodliwych dla zdrowia i życia: pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5, benzo(a)pirenu oraz dwutlenku azotu. To z kolei w znaczącym stopniu poprawi komfort życia mieszkańców oraz turystów licznie odwiedzających Zakopane. Co więcej, dzięki swojemu ukierunkowaniu na poprawę jakości powietrza, zwiększenie wykorzystania OZE, poprawę efektywności energetycznej budynków, walkę z ubóstwem energetycznym czy zapewnienie sprawiedliwego dostępu do zasobów energetycznych, Projekt będzie miał pozytywny wpływ na osiągnięcie celów programów strategicznych, w tym tych ujętych zarówno w Europejskim Zielonym Ładzie, jak i w strategii FEM 2021-2027. Projekt koresponduje bowiem z założeniami m.in. Europejskiego Zielonego Ładu, a także strategii „Zero Zanieczyszczeń”, realizując szereg kluczowych działań zgodnych z celami strategii Unii Europejskiej w zakresie ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju.
#FunduszeUE #FunduszeEuropejskie
